DNA-muur en huissieraad, Lang Leve Lakerlopen

opdrachtgever: Wooncorporatie woonbedrijf, eindhoven

opdracht:  Ontwerp tot sociale cohesie in Lakerlopen, Eindhoven

document: aanpak ‘Lakerlopen deel b’:  een nieuwe buurt,  met nieuwe woningen, voor nieuwe bewoners. Wijkwiskunde schept met haar concept de mogelijkheid voor sociale cohesie in de wijk. De fysieke ontwerpen; een DNA- wijkmuur en huis-sierraad,  zorgen o.a. voor trots óp en interesse ín andere buurtbewoners. Het digitale ontwerp, een buurtwebsite, realiseert een nieuwe vorm van communicatie en nieuwe mogelijkheden tot ontmoeting, zorg en marktwerking tussen buurtbewoners.   

resultaten: buurtmuur als monument en huissieraden   

mogelijke verdere ontwikkeling: buurtwebsite voor online burenhulp.

datum: april 2009 - november 2009

in samenwerking met: 
Frederike Top Ontwerp (http://www.frederiketop.nl/)
en Hannah Bonjer (http://www.hnnh.nl/)

Het project zoals het staat beschreven op de site van Woonbedrijf Eindhoven:
 
DNA-muur en huissieraad  verbinden bewoners aan nieuwe wijk

De herstructureringsoperatie  in de wijk Lakerlopen is bijna af. In plandeel B zijn de woningen inmiddels  opgeleverd. Voor die gelegenheid heeft Woonbedrijf, woningcorporatie uit  Eindhoven, een monument opgericht dat de nieuwe bewoners met elkaar, aan hun  woningen en daarmee aan hun wijk verbindt.

Unieke karaktereigenschappen, wensen  en belevingen van de bewoners zijn vereeuwigd in een DNA-wijkmuur en per adres een “huissieraad”. Samen tonen ze het gezicht van de wijk. De bewoners van nu blijven zo voor altijd verbonden aan Lakerlopen. LangLeveLakerlopen is een initiatief van Woonbedrijf en heeft dit samen met bewoners, bureau Wijkwiskunde  en Frederike Top Ontwerp uitgevoerd.

Op donderdag 15 oktober 2011 is de wijkmuur onthuld door
Ingrid de Boer, algemeen directeur van Woonbedrijf. Zij werd daarbij geassisteerd door wethouder Mary Fiers en twee kinderen uit  Lakerlopen. Toen vanwege de wijkvernieuwing 311 woningen gesloopt werden in  Lakerlopen, merkten we dat bewoners erg gehecht waren aan hun woning. Als herinnering namen bewoners tegeltjes en huisnummers van hun woning mee. Een groot deel van de  ‘oude’ bewoners is in de nieuwe woningen in plandeel A gaan  wonen. In plandeel B zijn vooral nieuwkomers gaan wonen die nog moeten hechten  aan hun buren en de wijk. Voor deze bewoners wilden we een herinneringsmonument creëren. 

Cavia Speedy, thaiboxen, saamhorigheid, luisterend oor  en goei vrouwke
Meer dan 70% van de bewoners heeft meegedaan met het project. Zij hebben hun eigen unieke karaktereigenschappen, wensen en
belevingen  met hun woning en de wijk verwoord. Op de zijmuur van de woning aan de  Kempensebaan 57 in Eindhoven is gezamenlijk een muurschildering gemaakt van de  verschillende type woningen, die in 2009 in dit deel van Lakerlopen zijn gebouwd. Het doet denken aan de natuurlijke opbouw het menselijk DNA. Op deze muur zijn ook roestvrijstalen bordjes bevestigd met de DNA-woorden van de  bewoners zoals ‘Cavia Speedy’, ‘thaiboxen’, ‘saamhorigheid’, ‘luisterend oor’ en ‘goei vrouwke’. Het uitgesneden deel van de roestvrijstalen bordjes op de muur  hebben de bewoners als huissieraad meegekregen. Dit sieraad kan voor het raam of  naast de deur opgehangen worden. Zo laten de bewoners zien wat voor  kwaliteiten  zij ‘in huis’ hebben. Het bordje op de muur en het huissieraad passen in elkaar  en vormen de letterlijke en figuurlijke verbinding tussen de bewoners, hun huis  en de wijk.

Over de wijkvernieuwing van Lakerlopen
Het  gezellige, kleurrijke Lakerlopen ondergaat een ingrijpende verjongingskuur. Samen met bewoners, gemeente en collega-corporatie Trudo bouwt Woonbedrijf hier aan een vernieuwde buurt. In plandeel A zijn eerst 213 woningen gesloopt. Hier heeft Woonbedrijf 151 nieuwe huurwoningen, 65 koopwoningen en 24 karakteristieke  woningen behouden als monument. Toen dit
deel opgeleverd was, zijn ook de 94  terugkerende bewoners hier komen wonen. 

In Lakerlopen plandeel B heeft Woonbedrijf in 2007 72 woningen
gesloopt. Begin 2008 startte de bouw van  plandeel B. In de driehoek
Rembrandtplein-Kempensebaan-Jeroen Boschlaan zijn 161  nieuwbouwwoningen  gebouwd. Daarvan heeft Woonbedrijf er 85 gerealiseerd; 16  koopwoningen (vanaf ca. € 249.000,00 v.o.n.) 21 grondgebonden huurwoningen met  een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, 29 grondgebonden huurwoningen (ca. € 680,00 per maand), 14  huurappartementen voor jongeren (ca. € 425,00 per maand),  5 appartementen voor  cliënten van Lunet zorg en een accommodatie voor Lunet  zorg, bestaande uit twee groepswoningen voor in totaal 11 bewoners, plus een  steunpunt.

Update augustus 2012

Wijkvernieuwing Lakerlopen present op Architectuur  Biënnale Venetië.
  
Van 29 augustus tot 25 november 2012 vindt in Venetië de 13e 
Architectuur Biënnale plaats. Dit jaar is het thema  ‘Common Ground’. Common Ground wil de wederzijdse inspiratie, de gemeenschappelijke invloeden, geschiedenis, ambitie en idealen van architectuur laten zien. Er worden 69 projecten van totaal 119 deelnemers uit verschillende landen gepresenteerd. Een van de projecten van Woonbedrijf - de sociale woningbouw van de wijkvernieuwing Lakerlopen (Tongelre) in Eindhoven - is geselecteerd voor deze bijzondere tentoonstelling. 

Sinds de oplevering van de 161 nieuwbouwwoningen in het Eindhovense Lakerlopen is het hard gegaan: de wijk was niet alleen meteen populair bij haar oude en nieuwe bewoners, maar ook de rest van Nederland (en zelfs Europa) ziet de wijkvernieuwing als een architectonisch hoogstandje met inhoud.

Lakerlopen is een van de wijken van Eindhoven die in de eerste   decennia van de vorige eeuw zijn gebouwd. Na onderzoek bleek de bouwkundige kwaliteit van de woningen zo slecht, dat ze niet meer te redden waren. Woonbedrijf en Trudo hebben samen met Biq stadsontwerp uit Rotterdam, Must Urbanism uit Amsterdam, bewoners en gemeente Eindhoven een plan ontwikkeld om de  wijk te vernieuwen. Om het dorpse karakter van deze volksbuurt te bewaren, is het stratenpatroon voor een deel hetzelfde gebleven en er zijn verschillende pleinen gemaakt. Om afwisseling in de wijk te brengen zijn er verschillende woningtypen gebouwd. In de nieuwe vorm en met de groene daken is het minstens  ‘zo dorps’ als het was. Het nieuwe Lakerlopen heeft een aantal belangrijke  prijzen en nominaties in de wacht gesleept:

Het gehele project (making of) is gefilmd door TwiLite:

Het stopmotion filmpje dat we zelf hebben gemaakt tijdens het project:

Filmverslag van de opening: